روزگاری انگل روده بیماری نادری در کشورهای پیشرفته به شمار می رفت و به طور معمول تنها افرادی که از نظر بیماری های انگلی آزمایش می شدند، کسانی بودند که از علائم شدید و غیرقابل توجیه گوارشی رنج میبردند یا به تازگی از یک سفر خارجی، از محلی که دارای آب و غذای آلوده بود، برگشته بودند یا در معرض شرایط غیربهداشتی که مردم متمدن هیچ گاه با آن مواجه نمی شوند، قرار گرفته بودند. اما امروز در اطراف شما منابع تک یاخته ای کافی وجود دارد که شامل غذا و توزیع کنندگان غذایی آلوده است که ممکن است باعث ایجاد عفونت شدید و بیماری های انگلی شوند.
مشخصات بیماری های انگلی
بیماری تک یاخته ای یا بیماری های انگلی ممکن است باعث اسهال، ایجاد گاز، نفخ، کاهش وزن، خستگی یا طیفی از سایر مشکلات گوارشی شود به علاوه بیماری های انگلی ممکن است باعث احساس مداوم بیماری یا کسالت، آشفتگی حافظه، کابوس، نوسانات میزان قند خون و دردهای اسکلتی – عضلانی شود. بیماری های انگلی را می توان به کمک آزمایش نمونه مدفوع تشخیص داد. معمولاً بیش از یک نمونه مدفوع برای این کار ضروری است. (گاهی آزمایش نخست منفی است، در حالی که آزمایشهای بعدی مثبت خواهند شد.) معمولا پیش از تشخیص نهایی، سه بار درخواست آزمایش می کنند. بسیاری از پزشکان هیچ گاه تک یاخته ها را به عنوان علت احتمالی شکایات گوارشی تحتانی درنظر نمی گیرند. امروزه تمام بیمارانی را که از مشکلات دستگاه گوارش تحتانی شاکی هستند از جمله افرادی که دچار کولیت با بیماریهای التهابی روده هستند، از این نظر مورد آزمایش قرار می دهیم. پزشکی تخمین زده است که تنها در امریکا نزدیک به هفت میلیون نفر آلوده هستند، او تخمین میزند که در ناحیه نیویورک ۲۵ درصد افراد دچار آلودگی اند که از میان این افراد ۱۵ درصد فاقد علائم هستند، ۲۵ درصد دارای علائمی هستند که چندان قابل توجه نیست و در ۵۵ درصد افراد کیفیت زندگی لطمه خورده و ۵ درصد نیز دچار ناتوانی شده اند.
معمولا سه تک یاخته شایع باعث ایجاد علائم بیماری های انگلی می شوند:
درمان بیماری های انگلی
در صورتی که آزمایش شما در مورد هریک از تک یاخته های فوق مثبت شود، پزشک شما داروی مناسب را تجویز خواهد کرد. در هر صورت بهتر است بدانید که گاهی درمان بیماری های انگلی را باید تکرار کرد. علاوه بر داروهایی که در درمان بیماری تک یاخته ای به کار می روند، اقداماتی عملی نیز به منظور تسریع بهبودی و کمک به پیشگیری از علائم قابل اجراست. بسیاری از بیمارانی که به عفونت تک یاخته ای یا بیماری های انگلی مبتلا شده اند، متعاقبا در تحمل شیر و فراورده های غلات مشکل خواهند داشت. به بیماران توصیه می کنیم که پس از آنکه دارو درمانی نتیجه بخشید، از صرف غذاهایی مثل شیر و پنیر و فراورده های غلات نظیر جودوسر، چاودار، جو و گندم خودداری کنند. رژیم پر فیبر در مقابله با عفونت تک یاخته ای یا بیماری های انگلی مؤثر شناخته شده است. حدس میزنند که فیبر موجود رژیم غذایی تولید موکوس را افزایش میدهد و در نتیجه فرصت تک یاخته ها را برای ایجاد کلنی بر دیواره روده ها کاهش می دهد.
داروهای ضد انگل
1- پی پرازین از داروهای ضد انگل
ترکیبات پی پرازین به صورت سیترات، فسفات و تارتارات موجود است. به نظر می رسد که دارو موجب فلج عضلات در انگل شده و دفع آن را از روده سبب گردد. پی پرازین به سهولت از دستگاه گوارش جذب می شود.
موارد مصرف: در درمان اکسیوروز (کرمک) و کرم های گرد نظیر آسکاریس به خصوص در کودکان توصیه می گردد.
مواردی که نباید مصرف کرد: نفریت، اختلال عمل کلیوی و کبدی، حالات تشنجی یا سابقه حساسیت شدید نسبت به ترکیبات پی پرازین. چنانچه نشانه های مشخص ضایعات عصبی، گوارشی یا راکسیونهای حساسیتی پیدا شود باید دارو قطع گردد.
مصرف در زنان باردار: بی خطری دارو برای مصرف در زمان حاملگی اثبات نشده است.
عوارض جانبی دارو: پی پرازین سمیت کمی دارد، عوارض نادر شامل تهوع، استفراغ ، اسهال و استرابیسم، پارستزی، کاهش رفلکسها، تشنج، کم شدن حافظه و اختلال در EEG از جمله این عوارض هستند.
2- پیرانتل پاموآت از داروهای ضد انگل
پیرانتل پاموآت یک داروی ضد انگل است که احتمالا با بلوک عصبی عضلانی موجب مرگ کرم می گردد. قسمتی از دارو پس از مصرف از راه خوراکی جذب می گردد. حداکثر غلظت دارو 1 تا 3 ساعت پس از تجویز آن پیدا می شود.
بیش از پنجاه درصد داروی تجویز شده از طریق مدفوع و بدون تغییر و تنها 7 درصد آن به صورت اصلی یا متابولیت ها از طریق ادرار دفع می گردد.
موارد مصرف: برای درمان آسکاریس و کرمک مصرف می گردد.
مصرف دارو در زمان بارداری: مطالعات انجام شده در حیوانات ضایعه ای در جنین نشان نداده است. اما در انسان بررسی کافی به عمل نیامده است.
مصرف در اطفال: دارو به میزان وسیع در اطفال کمتر از 2 سال به کار نرفته است و لذا در درمان این گروه باید منافع و مضرات احتمالی دارو در نظر گرفته شود.
عوارض جانبی دارو: شایعترین عوارض مربوط به دستگاه گوارش و به صورت بی اشتهایی، تهوع، استفراغ ، درد معده ، دردهای انقباضی شکم، اسهال و افزایش گذرای SGOT می باشد. عوارض عصبی به صورت سردرد، سر گیجه، خواب آلودگی و بی خوابی و تظاهرات پوستی به شکل راش گزارش شده است.
شکل دارو و مقدار مصرف: به صورت سوسپانسیون خوراکی در شیشه های 15 میلی لیتری (در هر میلی لیتر آن 50 میلی گرم پیرانتل) و قرص جویدنی 250 میلی گرمی وجود دارد. مقدار مصرف آن 10 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن (یک قاشق مرباخوری برای 5 کیلوگرم وزن) و در یک دوز واحد می باشد. (حداکثر دوز مجاز یک گرم است.) تجویز دارو می تواند همراه با غذا باشد و پس از درمان نیازی به دادن مسهل نیست.
3- پیروینیوم پاموآت از داروهای ضد انگل
پیروینیوم پاموآت یک داروی ضد انگلی است که از مصرف کربو هیدراتهای خارجی توسط پارازیت جلوگیری و تخلیه ذخیره غذائی درونی آنرا موجب و منجر به مرگ آن می گردد. جذب دارو از راه دستگاه گوارش کم است.
موارد مصرف: در درمان اکسیوروز (کرمک) به کار می رود. در مورد مصرف دارو در زنان باردار مطالعه ای انجام نشده و در هنگام تجویز آن باید منافع و خطرات احتمالی ناشی از مصرف آن در نظر گرفته شود.
عوارض جانبی دارو: تهوع، استفراغ، کرامپ شکمی، اسهال و راکسیونهای حساسیتی گزارش شده است. عوارض گوارشی در اطفال بزرگتر و بالغین که دوزهای بالای دارو مصرف کرده اند شایعتر است.
شکل دارو مقدار مصرف: به صورت سوسپانسیون خوراکی در شیشه های دو اونسی (سی میلیمتر) با طعم مطبوع که در هر میلی لیتر 10 میلی گرم پیروینیوم دارد.
دارو به صورت دوز واحد به میزان 5 میلی گرم بازاء هر کیلوگرم وزن بدن تجویز می شود و در صورت نیاز می توان دو یا سه هفته بعد یک بار دیگر درمان تکرار گردد.
مراقبت های پرستاری:
1- آلودگی به کرمک معمولا در تمام افراد خانواده وجود دارد و جهت ریشه کن کردن عفونت لازم است به اطرافیان بیمار توصیه شود که تمام افراد با هم درمان را شروع نمایند.
2- علاوه بر درمان داروئی رعایت مسائل بهداشتی جهت ریشه کن شدن اکسیور لازم است.
3- مصرف پیروینیوم موجب رنگی شدن مدفوع (قرمز روشن) می شود. در هنگام تجویز دارو مراقبت به عمل آید تا لوازم و لباس بیمار رنگی نشود.
4- تیابندازول از داروهای ضد انگل
تیابندازول از جمله داروهای ضد انگل است که در متابولیسم بسیاری از کرم ها ایجاد اختلال می کند. به سهولت از دستگاه گوارش جذب می شود. این دارو از جمله داروهای ضد انگلی است.
موارد مصرف: لارومهاجر جلدی، لارومهاجر احشائی، اکسیوروز، عفونتهای ناشی از تریکوسفال، اسکاریس و کرمهای قلابدار.
در مجموع این دارو برای درمان آلودگی با چند انگل مناسب می باشد.
مواردی که نباید مصرف گردد: مصرف دارو در بیمارانی که مبتلا به بیماری کبدی بوده و یا اختلال عمل کبدی دارند باید با احتیاط کامل صورت گیرد.
عوارض جانبی دارو: اختلالات گوارشی که شامل تهوع، استفراغ، اسهال و یبوست می باشد. دارو ممکنست بر دستگاه عصبی مرکزی تاثیر گذارد.
هیپرگلیسمی، ضربان نبض و فشار خون از عوارض دیگر این دارو می باشند.
شکل داروئی و مقدار مصرف: دارو به صورت قرص هائی 500 میلی گرمی وجود دارد. مقدار دارو 25 میلی گرم / کیلوگرم وزن بدن روزی 2 بار (حداکثر مقدار دارو 3 گرم است) می باشد. درمان طبق دستور و بر اساس نوع انگل یک تا دو روز ادامه خواهد یافت.
مراقبتهای پرستاری:
1- بهتر است دارو پس از غذا به بیمار داده شود.
2- در مورد پیدایش علائم عصبی (نظیر خواب آلودگی) ناشی از دارو به بیمار و اطرافیان او توضیح داده شود.
3- افراد بزرگسال از رانندگی و کار با ماشین آلات باید خودداری نموده و اطفال باید در منزل استراحت نمایند.
5- قرص های جویدنی مبندازول Mebendazole
مبندازول یک داروی بنزایمیدازول با اثر درمانی بر روی بیماری های انگلی ایجاد شده توسط کرم هاست.
اثر درمانی مبندازول:
این دارو اثر درمانی روی کرمک، کرم های گرد، کرم های نواری، کرم های قلابدار و کرم های شلاقی دارد. مبندازول به عنوان یک داروی انتخابی در درمان آسکاریازیس، کاپیلاریازیس، انتروبیاز و تریکوریاز به کار می رود.
مبندازول یک داروی ترکیبی که به صورت قرص های جویدنی برای از بین بردن کرم های انگلی مورد استفاده قرار می گیرد. مواد غیر فعال موجود در هر قرص مبندازول (100 میلی گرم) دی اکسید سیلیکون کلوئیدی، نشاسته ذرت، روغن نباتی هیدروژنه، منیزیم، سلولز میکروکریستال، سدیم سولفات، سدیم ساکارین، سدیم نشاسته می باشند.
قرص مبندازول یک داروی ضد کرم محسوب می شود. این دارو از رشد و تکثیر کرم هایی که به تازگی تخمک گذاری شده اند پیشگیری می کند. مبندازول برای درمان عفونت های ایجاد شده بدلیل کرم هایی مثل کرمک، کرم گرد، کرم قلابدار مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین برای درمان عفونت های ایجاد شده بدلیل بیش از یکی از این کرم ها بطور همزمان تجویز می شود.
موارد و مقدار مصرف:
الف) آلودگی به کرمک
بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 2 سال: از راه خوراکی، مقدار 100 میلی گرم به صورت مقدار واحد مصرف می شود. در صورت تداوم عفونت بعد از گذشت سه هفته، درمان تکرار می شود.
ب) آلودگی به کرم گرد، کرم شلاقی، کرم قلاب دار و تریکوسترونژیلوس:
بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 2 سال: از راه خوراکی ، مقدار 100 میلی گرم دوبار در روز به مدت سه روز مصرف می شود. در صورت تداوم عفونت بعد از گذشته سه هفته، درمان تکرار می شود. همچنین برای درمان عفونت با کرم های قلابدار، شلاقی و گرد می توان mg 500 به صورت تک دوز تجویز نمود.
پ) تریشینوز:
بزرگسالان و کودکان: مقدار 400-200 میلی گرم سه بار در روز به مدت سه روز مصرف و سپس 500-400 میلی گرم سه بار در روز به مدت 10 روز مصرف می شود.
ت) کاپیلاریازیس:
بزرگسالان و کودکان:mg 200 خوراکی دو بار در روز به مدت 20 روز مصرف می شود.
ث) توکسوکاریازیس :
بزرگسالان و کودکان:mg 200-100 خوراکی دو بار در روز به مدت 5 روز مصرف می شود. برخی پزشکان پیشنهاد می کنند که درمان تا 20 روز ادامه یابد.
ج) دراکونکولیازیس:
بزرگسالان: روزانه mg 800-400 خوراکی، به مدت 6 روز مصرف می شود.
چ) عفونت های Mansonella perstan:
بزرگسالان و کودکان:mg 100 خوراکی دو بار در روز به مدت 30 روز مصرف می شود.
ح) انکوسرکیازیس:
بزرگسالان: مقدار 1 گرم خوراکی دو بار در روز به مدت 28 روز مصرف می شود.
نحوه مصرف دارو و میزان دوز مصرفی:
داروی مبندازول از طریق دهان مصرف می شود و می توان آن را همراه و یا بدون غذا مصرف کرد. همچنین می توان آن را جوید، یکدفعه ای بلعید یا آن را خرد کرد و با غذا ترکیب نمود. دوز این دارو به شرایط شما و واکنش به درمان وابسته می باشد. برای درمان عفونت کرمک، دارو معمولا به صورت یک دوز تنها داده می شود. اگر لازم باشد، درمان دوم ممکن است طی چند هفته آغاز شود. برای دیگر انواع عفونت های کرمی رایج، دارو را برای سه روز از طریق دهان هر روز دو مرتبه( صبح و شب) استفاده کنید. برای دیگر عفونت ها از دستورات پزشک پیروی کنید. پزشک ممکن است تجویز کند قرص مبندازول را بیشتر از دو بار در روز و برای مدت طولانی تر از سه روز مصرف کنید. ادامه دادن به مصرف این دارو دقیقا طبق تجویز پزشک مهم است.
احتیاط در مصرف دارو:
قبل از مصرف قرص مبندازول اگر به آن یا دیگر مواد حساسیت دارید پزشک یا متخصص خود را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است حاوی موادی غیر فعالی باشد که باعث ایجاد واکنش های حساسیتی یا دیگر مشکلات شود. برای جزییات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید. سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک خود. قرار دهید بویژه در شرایط ابتلا به کم خونی، اختلال کبدی، مشکلات روده پزشک را در جریان قرار دهید. در طول حاملگی قرص های مبندازول باید تنها در مواقع مورد نیاز مصرف شود. در مورد خطرات و مزایای آن با پزشک مشورت کنید. اگر در دوران شیردهی قرار دارید قبل مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
مکانیسم اثر مبندازول:
مبندازول موجب تخریب میکروتوبول های سیتوپلاسمی انگل و درنتیجه مهار برداشت گلوکز توسط کرم بالغ و در نهایت مرگ انگل می شود.
فارماکوکینتیک مبندازول:
این دارو خیلی کم از راه دستگاه گوارش جذب می شود. یا این وجود جذب خوراکی دارو ممکن است در حضور غذا، به ویژه غذاهای چرب، افزایش یابد. دفع این دارو عمدتاً کلیوی است.
مصرف مبندازول در دوران بارداری:
این دارو در دوران بارداری و شیردهی در رده C طبقه بندی میشود و معنی آن اینست که بجز در موارد ضروری بهتر است از مصرف دارو در این دوران خودداری کرد.
مصرف مبندازول در شیردهی:
بی ضرری مصرف این دارو در دوران شیردهی ثابت نشده است.
مصرف در کودکان:
مصرف مبندازول در کودکان کوچکتر از 2 سال باید تنها به مواردی محدود شود که مضرات دارو در برابر منافع آن سنجیده شده باشد.
قرص های مبندازول چه عوارض جانبی دارند؟
مدت تجویز دارو را کامل کنید و بطور ناگهانی مصرف دارو را قطع نکنید زیرا ممکن است نتایج معکوسی داشته باشد. اگر هر یک از علایم واکنش های حساسیتی زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:
- کهیر
- مشکل تنفسی
- تورم صورت، لب، زبان یا گلو
- علایم اختلال در مغز استخوان_ ضعف ناگهانی یا احساس مریضی، تب، لرز، گلو درد، دهان درد، قرمزی یا تورم لثه، خونریزی آسان، مشکل در عمل خوردن غذا، مشکلات کبدی، حالت تهوع، درد ناحیه بالای شکم، خارش، احساس خستگی، از دست دادن اشتها، ادرار تیره، مدفوع رنگ خاک، زردی پوست یا چشم، حالت تهوع، شکم درد، بررسی عملکرد غیرطبیعی کبد
مسمومیت و درمان
تظاهرات بالینی: اختلالات گوارشی ، اختلال در وضعیت ذهنی.
درمان: شامل درمان حمایتی است. در صورتی که زمان زیادی از مصرف دارو نگذشته باشد (کمتر از چهار ساعت )، محتویات معده را می توان از طریق ایجاد استفراغ یا شستشوی معده تخلیه کرد. به دنبال آن ذغال فعال، برای کاهش جذب دارو تجویز می شود.
تداخل دارویی:
واکنش آلرژیک:
- راش (نادر)
- اسهال در جریان دفع کرم؛ از خود آلودگی بیمار با مدفوع پرهیز کنید.
- عفونت در اعضاء دیگر خانواده، زیرا انتقال شخص به شخص عفونت امکان پذیر است.
در اطلاعات دارویی کیناکرین هیدروکلراید آمده است که این دارو، جزو داروهای ضد انگل و داروئی موثر بر علیه کرم های نواری (کرم کدو گاو و خوک) می باشد و در درمان ژیاردیا و بندرت مالاریا نیز بکار می رود.
مواردی که نباید دارو مصرف گردد: در بیمارانی که تاریخچه ای از پسیکوز دارند و حاملگی نباید مصرف گردد. در بیماران مبتلا به پسوزیازیس و آنهائی که پریماکین (داروی ضد مالاریا) دریافت می کنند باید با احتیاط کامل مصرف شود.
عوارض جانبی دارو: سردرد، نشانه های خفیف گوارشی، حملات پسیکوتیک، درماتیت و تغییر رنگ پوست (زرد رنگ)
توجه: اثرات جانبی الکل در بیمارانی که تحت درمان با کیناکرین می باشند، افزایش می یابد و این بدلیل تجمع بیش از اندازه استالدئید در بدن است .
مقدار مصرف دارو: به صورت قرص های 100 میلی گرمی موجود است.
در درمان کرم کدو 500 تا 800 میلی گرم کینا کرین همراه با 500 میلی گرم بیکربنات سدیم در یک دوز واحد تجویز می شود .
در اطفال مقدار مصرف بین 400 تا 600 میلی گرم است که در دوزهای منقسم داده می شود.
مراقبتهای پرستاری:
1- قبل از تجویز دارو باید بیمار بمدت 24 تا 48 ساعت تحت رژیم کم چربی باشد تا جذب دارو در روده کاهش یابد.
2- روز قبل از تجویز دارو نهار و شام به بیمار داده نشود.
3- عصر قبل از تجویز دارو یک مسهل نمکی به بیمار داده شود.
4- همراه با کینا کرین مقدار 500 میلی گرم بیکربنات سدیم تجویز گردد تا تهوع و استفراغ کاهش یابد.
5- یک ساعت پس از تجویز دارو یک مسهل نمکی به بیمار خوانده شود.
6- چنانچه تحریک معدی بیمار شدید باشد، می توان با دستور پزشک دارو را از طریق لوله توباژ مستقیما در دوازدهه وارد کرد.
توجه کنید که باید این داروها با تجویز پزشک مصرف شود و خودسرانه از ان استفاده نکنید.
برای تهیه داروهای ضد انگل خانگی میتوانید از داروی گیاهی خاراگوشی تلخ (آرتیمیسیا ابسینتیوم) و یا ترکیب چوب میخک و تخم کتان یا حتی جداگانه استفاده کنید. چوب میخک و تخم کتان خاصیت ضد باکتری و ضد انگل دارند و در بهبود شما تاثیر گذار هستند.
منبع: آسان طب
برای تهیه داروی ضد انگل مبندازول طب مفید نیکان می توانید با واحدهای فروش شرکت پخش سراسری محیادارو در سراسر کشور تماس حاصل فرمایید - محیادارو