گاباپنتین (سیرنتین) چیست؟ بررسی عوارض و نحوه مصرف

داروی گاباپنتین یکی از داروهای پرخطر است که باید دوز مصرفی دقیق آن مصرف شود. حتما باید از مصرف بیش از دوز تجویز شده اجتناب کرد چرا که می تواند عوارض زیادی را برایتان به ارمغان بیاورد.

گاباپنتین چیست؟

یکی از دارهایی که برای درمان بیماران مبتلا به صرع مورد استفاده قرار می گیرد، گاباپنتین (سیرنتین) است. به نوعی میتوان گفت این دارو اولین خط درمانی صرع است. همانطور که می دانید صرع یک بیماری می باشد که فردی که به آن مبتلا است، دچار حملات تشنج کوتاه مدت می شود. این تشنجات در اثر ایجاد یک اختلال الکترونیکی در قسمتی از مغز ایجاد می شود. کاری که این دارو برای این بیماران انجام می دهد این است که این جریان الکتریکی را کاهش می دهد در نتیجه حملات تشنجی کمتر به فرد وارد می شود.

موارد مصرف گاباپنتین:

• درمان بیماری های صرع
• درمان دردهای مزمن ناشی از آسیب عصبی
• با کاهش درد نوروپاتیک باعث کاهش دیابت و زونا گردد
• جلوگیری از حملات میگرن

فارماکولوژی یا ساختار این دارو:

این دارو از نظر ساختاری شبیه به گامابوتیریک اسید (Gammabutyric Acid) می باشد. تنها تفاوت گاباپنتین با این دارو در این است که در بدن به گاما آمینوبوتیریک اسید تبدیل نمی شود. در اصل گاباپنتین در مهارکننده بازجذب گامابوتیریک اسید و یا از بین برنده آن نقشی ندارد. لازم به ذکر است مکانیسم عمل گاباپنتین که باعث کاهش درد یا ضد تشنج در بیماری صرع می شود، هنوز مشخص نشده است.

مقدار و نحوه مصرف قرص گاباپنتین:

مقدار مصرف باید با صلاح‌دید پزشک تعیین گردد اما به طور متوسط ۳ تا ۶ قرص در طول روز استفاده می‌شود. این دارو را می‌توان بدون توجه به غذا مصرف کرد. شرایط نگهداری دارو خاص نیست و در دمای اتاق می‌تواند باشد.

نکاتی که در ارتباط با مصرف قرص گاباپنتین باید بدانید:

• درصورت شروع این دارو، از توقف ناگهانی سایر داروهای ضدصرع خودداری کنید.توقف و جایگزینی دارو باید حداقل طی یک هفته صورت گیرد.
• این دارو اثری بر سطح پلاسمایی سایر داروهای ضدتشنج ندارد.
• قطع ناگهانی این داروها و داروی گاباپنتین ممکن است سبب افزایش احتمال بروز تشنج در افراد شود.
• مصرف این دارو باید تحت نظر پزشک صورت گیرد چرا که پزشک منفعت استفاده از این دارو را نسبت به عوارض آن بهتر می‌داند.
• تا به حال تداخلات غذایی با این دارو گزارش نشده است.
• اگر از فرم شربت این دارو استفاده می کنید، حتما مقدار دوز تجویز شده را دقیق اندازه بگیرید و مصرف کنید.
• اگر حین مصرف این دارو از داروهای درمان سوهاضمه هم استفاده می کنید، بین مصرف این دارو حداقل 2 ساعت باید فاصله داشته باشد.

عوارض جانبی این دارو:

در بزرگسالان:

• باعث خواب آلودگی می شود
• ایجاد گیجی می کند
• باعث ایجاد تورم و التهاب در اندام های مختلف بدن می شود

در کودکان:

• باعث ایجاد اختلال در سیستم عصبی مرکزی می شود از جمله:
• ایجاد اختلالات رفتاری تا ۸۵٪ موارد
• ایجاد رفتارهای تهاجمی تا ۱۳٪ موارد
• بروز اختلالات تمرکزی تا ۴۱٪ موارد
• بی‌قراری و نیز بیش‌فعالی تا ۲۷٪ موارد
• ابتلا به پارکینسون در ۹۶٪ موارد

عوارض جانبی دیگر:

• افزایش حملات صرع
• ایجاد تب، درد در بدن و تورم غدد (علائم آنفلوآنزا)
• سرخ شدن، کبودی و خارش پوست
• بروز خونریزی
• خواب رفتن اندام های بدن
• درد و ضعف در ماهیچه ها
• ایجاد درد در قسمت بالایی شکم
• ایجاد بی اشتهایی
• رنگ ادرار تیره می شود
• زرد شدن پوست و چشم ها
• ایجاد درد در سینه و افزایش ضربان قلب
• بروز نفس تنگی
• زیاد شدن وزن

تداخلات دارویی گاباپنتین با داروهای دیگر:

این دارو را نباید با داروهای خواب آور دیگر با هم مصرف کنید. قبل از مصرف این دارو به همراه داروهای زیر حتما با یک پزشک حاذق مشورت کنید:

• داروهای ضد درد مخدر
• داروهای شل کننده عضلات
• داروهای ضد اضطراب و افسردگی
• داروهای ضد تشنج
• ویتامین ها
• داروهای گیاهی
• داروهای آرامش بخش
• مسکن ها
• سایمتیدین
• مورفین
• متادون
• ترامادول
• ناپروکسن

در صورت فراموش کردن مصرف یک دوز از دارو چه باید کرد؟

اگر به محض یادآوری، زمان زیادی تا نوبت دوز بعدی داشتید، داروی خود را مصرف کنید ولی اگر نزدیک به دوز بعدی یادتان آمد که دارویتان را نخورده اید، نیازی به مصرف دوز فراموش شده نیست.

عوارض مصرف بیش از حد گاباپنتین:

افرادی که مقدار زیادی از این دارو را مصرف کرده اند را باید سریعا به بیمارستان ارجاع دهید. بروز مسمومیت با این دارو باعث ایجاد عوارض جبران ناپذیری مثل مرگ می شود.

مصرف این دارو در دوران بارداری:

هنوز تحقیقات اثبات نکرده اند که آیا این دارو بر روی جنین تاثیر نامناسبی می گذارد یا نه. اگر از این دارو استفاده می کنید و قصد باردار شدن دارید حتما با پزشک متخصص صحبت کنید. بدیهی است که زنانی که دچار تشنجات ناشی از صرع می شوند، حتما باید حملات تشنجی خود را کنترل کنند، زیرا این حملات هم برای مادر و هم برای جنین مضر است. اما انتخاب بهترین و کم عارضه ترین دارو برای کنترل علائم تشنج مادر، الزامی است.

مصرف گاباپنتین در دوران شیردهی:

تحقیقات نشان داده اند که این دارو می تواند به شیر مادر وارد شود اما اثبات نشده است که آیا بر روی نوزاد، اثرات سوء خواهد گذاشت یا خیر. در صورت نیاز به مصرف این دارو در دوران شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

چه کسانی نباید از گاباپنتین برای درمان خود استفاده کنند؟

• افرادی که به یکی از بیماری های زیر مبتلا هستند نباید از این دارو استفاده کنند.
• بیماری ‌های کلیوی
• دیابت
• ابتلا به افسردگی یا اختلال خلقی
• ابتلا به بیماری ‌های کبدی
• بیماری‌ های قلبی

توجه:  اثربخشی و بی‌خطری دارو در کودکان کوچکتر از ۳ سال ثابت نشده است.

توصیه‌ها و اقدامات پرستاری

• در صورت مشاهده هر گونه تغییرات ناگهانی در خلق و خو و افکارتان از جمله نشانه‌هایی از افسردگی و افکاری از قبیل خودکشی و آسیب رساندن به خود سریعا به پزشک خود مراجعه و گزارش دهید.
• به بیمار توصیه کنید دوز اول را موقع خواب مصرف کند تا عوارض خواب‌آلودگی، گیجی و خستگی ناشی از مصرف دارو به حداقل برسد.
• تا زمانی که اثربخشی این دارو به طور واضح مشخص نشده است باید از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند پرهیز شود.

منبع: سلام دکتر

برای تهیه کپسول گاباپنتین (سیرنتین) داروسازی رها می توانید با واحدهای فروش شرکت پخش سراسری محیادارو در سراسر کشور تماس حاصل فرمایید - محیادارو